Over land van Lhasa naar Kathmandu
Door: Joyce Mulleners
Blijf op de hoogte en volg Joyce
22 Augustus 2005 | Nepal, Kathmandu
Tashi Dele!
We gaan op weg van Lhasa naar Kathmandu en onze eerste stop is Samye. We overnachten in Samye Monastery, samen met talloze pelgrims. Samye Monastery is het eerste klooster van Tibet. Hier ligt ook de basis van het Tibetaans Boeddhisme en het is ontstaan na een debat over Indiaans en Chinees Boedhisme en is dus een mix van beiden.
Onze kamer is zeer basic en de sanitaire voorzieningen helemaal. Als ik me uiteindelijk erover heen gezet heb en besloten om toch maar even naar toilet te gaan, wil ik de derde nemen, de toiletten zijn immers open en dan zien ze me tenminste niet meteen zitten. Vol goede moed loop ik met de neus dicht de ruimte binnen, komt een rat uit het derde toilet gerend. Ik heb niet eens de tijd om te gillen en loop compleet van slag terug. Voor een keer genezen van Tibetaanse sanitaire voorzieningen. Voortaan wordt het weer een toilet met uitzicht.
Na een bezoek aan het klooster horen we in de verte het geluid van grote hoorns en lopen hier nieuwsgierig op af. Op een mooi plekje in het bos zitten vier monniken de hoorns te blazen en nog een vijftal anderen krijgen muziekles. Als we terug de kloostermuren binnen lopen, zitten de overige monniken in de courtyard te debateren. Het gaat er best hard en emotioneel aan toe. Leuk om de monniken ook eens in een andere hoedanigheid te zien. Als blijkt dat in de Lonely Planet een van de monniken van Samye staat afgebeeld, hebben ze daar alleen nog maar oog voor en bladeren ze een voor een door onze reisgids. We eten op het plein nabij het klooster, lopen nog even buiten de kloostermuren en kruipen daarna vroeg in bed want hier is verder weinig te beleven.
Van Samye naar Gyantze is een hele trip, volgens de gids zeven uur, in werkelijkheid twaalf uur en we zijn nog niet goed onderweg of we krijgen een lekke band. Nieuwsgierige Tibetanen lopen hierbij uit en ik weet niet of ze de lekke band of ons interessanter vinden. Weer op weg stijgen we en genieten van de landelijke taferelen, mannen werken met buffels op het land en vrouwens staan te oogsten. We passeren de top van de Kamba-La pas met 4794 als hoogste punt en zien hier de eerste gebedsvlaggen aan de top. De gebedsvlaggen hebben vijf verschillende kleuren die achtereenvolgens betekenen: wit voor de wolken, blauw voor de lucht, geel voor de aarde, rood voor het vuur en groen voor het water. Vanaf de top hebben we meteen een waanzinnig uitzicht over Yamdruk Tso, een van de vier heilige meren van Tibet. Op een hoogte van 4488 rijden we langs de oevers van het turquoise kleurige meer. Pelgrims lopen aan de oever en lopen in zeven dagen rond het hele meer. We passeren verscheidene lieflijke dorpjes en kinderen komen aangerend.
Het is een geweldige route en we passeren al enkele 7000 meter hoge bergen met eeuwige sneeuw. Nabij snow mountain zit een groep Tibetaanse nomaden waarvan de verweerde gezichten boekdelen spreken. Deze mensen leiden een hard bestaan, zeker in de winterperiode als hier de temperatuur tot ver beneden het vriespunt daalt.
Tegen het einde van de middag arriveren we in Gyantze en bezoeken de Pelkor Chode Monastery, Gyantze Kumbum en Gyantze Dzong. Het straatbeeld wordt hier nog bepaald door paard en wagen en hier lijkt de tijd echt te hebben stilgestaan.
De volgende ochtend verkennen we Gyantze verder en om 10.00 uur rijden we in anderhalf uur naar Shigatse. In Shigatse bezoeken we het Tashilhunpo klooster, de zetel van de Panchen Lama. De Panchen Lama is na de Dalai Lama de tweede religieuze leider in Tibet. In 1989 is de tiende overleden, het Tibetaanse Boeddhisme gelooft in reincarnatie en een elfde Panchen Lama is herkend door de Tibetaanse leiding in ballingschap in Dharamsala, India. Deze is echter niet goedgekeurde door de Chinese regering welke vervolgens hun eigen Panchen Lama hebben benoemd en deze wordt afgebeeld in de Tibetaanse kloosters. De huidige Panchen Lama is 18 jaar oud maar staat op afbeeldingen nog vaak als jonge jongen. Werkelijk leeft hij in Beijing en eigenlijk vereren de Tibetanen niet deze Chinese Panchen Lama maar hun eigen Tibetaanse maar dit wordt uiteraard niet toegestaan door de Chinese regering. In Tashilhunpo liggen bovendien de 4 tot en met de 10. De uitleg van onze gids bij het klooster laat het Tibetaans Boeddhisme meer bij ons opleven en veel dingen worden opeens duidelijk. Er worden ook diverse soorten offers gebracht en scholieren offeren pennen voor goede examenresultaten.
De hoogste pas die we passeren is de Gyantso La Pas en is 5220 meter hoog. De uitzichten zijn echt waanzinnig, verder is het een rit om niet snel te vergeten. Ze zijn bezig deze weg beter begaanbaar te maken wat betekent dat het nu echt een geslinger is over geen weg, door riviertjes en we flink door elkaar worden geschud.
De tweede lekke band vandaag zorgt voor anderhalf uur oponthoud in Shegar. Voor we het nationale park inrijden moeten we door een controlepost waar alleen de Tibetanen gecontroleerd worden. Onze gids heeft een boek over de Dalai Lama bij zich en hij vertelt naderhand dat als ze het ontdekt zouden hebben, hij een gevangenisstraf van vier tot vijf jaar had kunnen krijgen. Hier schrikken we toch wel van en dat benadrukt nogmaals de onderdrukte situatie van de Tibetanen. Tegen half negen komen bij de toegang tot Mount Everest en is het nog een uur met de bus naar Rumbuk. Na de discussie met een aantal Chinezen of ze wel of niet naar boven gaan omdat het niet zeker is of er voldoende slaapplaatsen zijn, vertrekken wij uiteindelijk alleen. Een busrit van een uur in het donker, hopende op een slaapplek. Eenmaal boven zijn we blij dat we doorgezet hebben. Later aan het avondeten wil onze gids er toch wel meer over kwijt over de situatie in Tibet maar het is verstandiger om er niet over te praten.
Vroeg in de morgen vangen we al een glimp op van de hoge toppen, ons nog niet realiserende dat het de Mount Everest is die mooi door de ochtendzon oplicht. Als we horen dat het de Everest is, krijgen we een overweldigend gevoel. Echt de top! Met een paard en wagen worden de laatste acht km naar het Base Camp afgelegd. Het gaat niet echt snel en de wind snijdt maar je moet er wat voor over hebben en eenmaal boven zijn we dat snel vergeten. Het is nog een beetje bewolkt maar na een tijdje geduld trekt het open en staren we naar de hoogste berg ter wereld. Deze 8850 meter hoge reus is echt indrukwekkend en petje af voor Sir Edmund Hillary en zijn sherpa Tenzing Norgay die deze als eerste bedwongen hebben.
Het eerste gedeelte naar Tingri is indrukwekkend mooi. We rijden weer over geen weg, badderen door beekjes, komen langs met stenen omringende dorpjes en worden van links naar rechts door de auto geschud. Herders met hun kuddes yaks en geiten bepalen de sfeer. Voor kinderen hebben we lekkers en postkaarten ingeslagen die het goed doen. Zelfs volwassene zijn er helemaal gek op.
We krijgen weer twee lekke banden, de vijfde in vier dagen en bij de tweede rijden we niet zoals vorige keer net een dorp binnen maar staan we halverwege een pas en zakt de moed zelfs bij de chauffeur in de schoenen. Een Nederlandse groep bestaande uit vijf jeeps is onze redding en we krijgen van hun zolang de reserveband zodat we in ieder geval verder kunnen richting de grens met Nepal.
We overnachten in Snowland hotel en besluiten de laatste avond te eten met onze gids en chauffeur. Dit loopt helemaal in de soep omdat er in het Kalaish Cafe een Koning Aap groep komt eten en de keuken hier duidelijk niet op was voorbereidt zodat op een gegeven moment zelfs onze chauffeur de keuken in duikt en begint te helpen. Het goede eten beloont uiteindelijke de meer dan twee uur wachten voor een bord noedels.
In het grensplaatsje Zhangmu is het een enorme drukte met voornamelijk vrachtwagens, al het vrachtvervoer blijkt via deze route Tibet binnen te komen. De Chinese grensformaliteiten zijn uiteraard weer een heel gedoe. Ons groepspermit
voor Tibet, twee personen is hier immers ook een groep, moet weer getekend worden en alles wordt drie keer gecontroleerd. Aan de Nepalese grens gaat dit een stuk sneller, hier checken ze enkel ons paspoort en de bagage geloven ze wel. Op naar Kathmandu. We dalen langs een slingerachtige weg langs de rivier naar de op 1300 meter gelegen hoofdstad van Nepal. De Kathmandu Vallei is adembenemend groen en kleine en grotere watervallen wisselen elkaar af vanwege de monsoon. Het verschil met Tibet wordt wel snel duidelijk, de mensen zijn totaal anders en ook het landschap is niet te vergelijken.
PS, omdat een aantal jaloers zijn op mijn kapsel heb ik maar een petje opgezet.
Yakboterthee zag echt onsmakelijk uit en om onze magen te sparen en Tibetaanse toiletten te mijden hebben we het beleefd afgeslagen.
We gaan op weg van Lhasa naar Kathmandu en onze eerste stop is Samye. We overnachten in Samye Monastery, samen met talloze pelgrims. Samye Monastery is het eerste klooster van Tibet. Hier ligt ook de basis van het Tibetaans Boeddhisme en het is ontstaan na een debat over Indiaans en Chinees Boedhisme en is dus een mix van beiden.
Onze kamer is zeer basic en de sanitaire voorzieningen helemaal. Als ik me uiteindelijk erover heen gezet heb en besloten om toch maar even naar toilet te gaan, wil ik de derde nemen, de toiletten zijn immers open en dan zien ze me tenminste niet meteen zitten. Vol goede moed loop ik met de neus dicht de ruimte binnen, komt een rat uit het derde toilet gerend. Ik heb niet eens de tijd om te gillen en loop compleet van slag terug. Voor een keer genezen van Tibetaanse sanitaire voorzieningen. Voortaan wordt het weer een toilet met uitzicht.
Na een bezoek aan het klooster horen we in de verte het geluid van grote hoorns en lopen hier nieuwsgierig op af. Op een mooi plekje in het bos zitten vier monniken de hoorns te blazen en nog een vijftal anderen krijgen muziekles. Als we terug de kloostermuren binnen lopen, zitten de overige monniken in de courtyard te debateren. Het gaat er best hard en emotioneel aan toe. Leuk om de monniken ook eens in een andere hoedanigheid te zien. Als blijkt dat in de Lonely Planet een van de monniken van Samye staat afgebeeld, hebben ze daar alleen nog maar oog voor en bladeren ze een voor een door onze reisgids. We eten op het plein nabij het klooster, lopen nog even buiten de kloostermuren en kruipen daarna vroeg in bed want hier is verder weinig te beleven.
Van Samye naar Gyantze is een hele trip, volgens de gids zeven uur, in werkelijkheid twaalf uur en we zijn nog niet goed onderweg of we krijgen een lekke band. Nieuwsgierige Tibetanen lopen hierbij uit en ik weet niet of ze de lekke band of ons interessanter vinden. Weer op weg stijgen we en genieten van de landelijke taferelen, mannen werken met buffels op het land en vrouwens staan te oogsten. We passeren de top van de Kamba-La pas met 4794 als hoogste punt en zien hier de eerste gebedsvlaggen aan de top. De gebedsvlaggen hebben vijf verschillende kleuren die achtereenvolgens betekenen: wit voor de wolken, blauw voor de lucht, geel voor de aarde, rood voor het vuur en groen voor het water. Vanaf de top hebben we meteen een waanzinnig uitzicht over Yamdruk Tso, een van de vier heilige meren van Tibet. Op een hoogte van 4488 rijden we langs de oevers van het turquoise kleurige meer. Pelgrims lopen aan de oever en lopen in zeven dagen rond het hele meer. We passeren verscheidene lieflijke dorpjes en kinderen komen aangerend.
Het is een geweldige route en we passeren al enkele 7000 meter hoge bergen met eeuwige sneeuw. Nabij snow mountain zit een groep Tibetaanse nomaden waarvan de verweerde gezichten boekdelen spreken. Deze mensen leiden een hard bestaan, zeker in de winterperiode als hier de temperatuur tot ver beneden het vriespunt daalt.
Tegen het einde van de middag arriveren we in Gyantze en bezoeken de Pelkor Chode Monastery, Gyantze Kumbum en Gyantze Dzong. Het straatbeeld wordt hier nog bepaald door paard en wagen en hier lijkt de tijd echt te hebben stilgestaan.
De volgende ochtend verkennen we Gyantze verder en om 10.00 uur rijden we in anderhalf uur naar Shigatse. In Shigatse bezoeken we het Tashilhunpo klooster, de zetel van de Panchen Lama. De Panchen Lama is na de Dalai Lama de tweede religieuze leider in Tibet. In 1989 is de tiende overleden, het Tibetaanse Boeddhisme gelooft in reincarnatie en een elfde Panchen Lama is herkend door de Tibetaanse leiding in ballingschap in Dharamsala, India. Deze is echter niet goedgekeurde door de Chinese regering welke vervolgens hun eigen Panchen Lama hebben benoemd en deze wordt afgebeeld in de Tibetaanse kloosters. De huidige Panchen Lama is 18 jaar oud maar staat op afbeeldingen nog vaak als jonge jongen. Werkelijk leeft hij in Beijing en eigenlijk vereren de Tibetanen niet deze Chinese Panchen Lama maar hun eigen Tibetaanse maar dit wordt uiteraard niet toegestaan door de Chinese regering. In Tashilhunpo liggen bovendien de 4 tot en met de 10. De uitleg van onze gids bij het klooster laat het Tibetaans Boeddhisme meer bij ons opleven en veel dingen worden opeens duidelijk. Er worden ook diverse soorten offers gebracht en scholieren offeren pennen voor goede examenresultaten.
De hoogste pas die we passeren is de Gyantso La Pas en is 5220 meter hoog. De uitzichten zijn echt waanzinnig, verder is het een rit om niet snel te vergeten. Ze zijn bezig deze weg beter begaanbaar te maken wat betekent dat het nu echt een geslinger is over geen weg, door riviertjes en we flink door elkaar worden geschud.
De tweede lekke band vandaag zorgt voor anderhalf uur oponthoud in Shegar. Voor we het nationale park inrijden moeten we door een controlepost waar alleen de Tibetanen gecontroleerd worden. Onze gids heeft een boek over de Dalai Lama bij zich en hij vertelt naderhand dat als ze het ontdekt zouden hebben, hij een gevangenisstraf van vier tot vijf jaar had kunnen krijgen. Hier schrikken we toch wel van en dat benadrukt nogmaals de onderdrukte situatie van de Tibetanen. Tegen half negen komen bij de toegang tot Mount Everest en is het nog een uur met de bus naar Rumbuk. Na de discussie met een aantal Chinezen of ze wel of niet naar boven gaan omdat het niet zeker is of er voldoende slaapplaatsen zijn, vertrekken wij uiteindelijk alleen. Een busrit van een uur in het donker, hopende op een slaapplek. Eenmaal boven zijn we blij dat we doorgezet hebben. Later aan het avondeten wil onze gids er toch wel meer over kwijt over de situatie in Tibet maar het is verstandiger om er niet over te praten.
Vroeg in de morgen vangen we al een glimp op van de hoge toppen, ons nog niet realiserende dat het de Mount Everest is die mooi door de ochtendzon oplicht. Als we horen dat het de Everest is, krijgen we een overweldigend gevoel. Echt de top! Met een paard en wagen worden de laatste acht km naar het Base Camp afgelegd. Het gaat niet echt snel en de wind snijdt maar je moet er wat voor over hebben en eenmaal boven zijn we dat snel vergeten. Het is nog een beetje bewolkt maar na een tijdje geduld trekt het open en staren we naar de hoogste berg ter wereld. Deze 8850 meter hoge reus is echt indrukwekkend en petje af voor Sir Edmund Hillary en zijn sherpa Tenzing Norgay die deze als eerste bedwongen hebben.
Het eerste gedeelte naar Tingri is indrukwekkend mooi. We rijden weer over geen weg, badderen door beekjes, komen langs met stenen omringende dorpjes en worden van links naar rechts door de auto geschud. Herders met hun kuddes yaks en geiten bepalen de sfeer. Voor kinderen hebben we lekkers en postkaarten ingeslagen die het goed doen. Zelfs volwassene zijn er helemaal gek op.
We krijgen weer twee lekke banden, de vijfde in vier dagen en bij de tweede rijden we niet zoals vorige keer net een dorp binnen maar staan we halverwege een pas en zakt de moed zelfs bij de chauffeur in de schoenen. Een Nederlandse groep bestaande uit vijf jeeps is onze redding en we krijgen van hun zolang de reserveband zodat we in ieder geval verder kunnen richting de grens met Nepal.
We overnachten in Snowland hotel en besluiten de laatste avond te eten met onze gids en chauffeur. Dit loopt helemaal in de soep omdat er in het Kalaish Cafe een Koning Aap groep komt eten en de keuken hier duidelijk niet op was voorbereidt zodat op een gegeven moment zelfs onze chauffeur de keuken in duikt en begint te helpen. Het goede eten beloont uiteindelijke de meer dan twee uur wachten voor een bord noedels.
In het grensplaatsje Zhangmu is het een enorme drukte met voornamelijk vrachtwagens, al het vrachtvervoer blijkt via deze route Tibet binnen te komen. De Chinese grensformaliteiten zijn uiteraard weer een heel gedoe. Ons groepspermit
voor Tibet, twee personen is hier immers ook een groep, moet weer getekend worden en alles wordt drie keer gecontroleerd. Aan de Nepalese grens gaat dit een stuk sneller, hier checken ze enkel ons paspoort en de bagage geloven ze wel. Op naar Kathmandu. We dalen langs een slingerachtige weg langs de rivier naar de op 1300 meter gelegen hoofdstad van Nepal. De Kathmandu Vallei is adembenemend groen en kleine en grotere watervallen wisselen elkaar af vanwege de monsoon. Het verschil met Tibet wordt wel snel duidelijk, de mensen zijn totaal anders en ook het landschap is niet te vergelijken.
PS, omdat een aantal jaloers zijn op mijn kapsel heb ik maar een petje opgezet.
Yakboterthee zag echt onsmakelijk uit en om onze magen te sparen en Tibetaanse toiletten te mijden hebben we het beleefd afgeslagen.
-
22 Augustus 2005 - 20:55
Anja En Roberto:
Hoi Renzo en Joyce!
We hebben met verbazing naar de mooie foto's gekeken en het prachtige verhaal gelezen. Wat een reis! We vinden het altijd erg leuk om het bericht van de site te ontvangen dat er weer een nieuw verhaal met bijbehorende foto's door jullie gepost is. Zo reizen en genieten wij weer een stukje mee.
Wij gaan gewoon morgen lekker werken en regen krijgen en in de file staan... Maar... ik ga jullie ook vertellen dat ik vrijdag gewoon lekkere dikke frieten met zuurvlees en mayo heb gegeten en een lekker pilsje. Ja, daar heb ik jullie!
Heel veel groetjes uit Maastricht, geniet van jullie prachtige reis! Anja.
(De frieten waren van Reitz in een puntzak!) -
22 Augustus 2005 - 21:26
Laurent:
Fijn om weer op de hoogte te blijven van jullie belevenissen. prachtige foto`s en professionele verslagen. Bij het lezen en bekijken van de kiekjes waan ik me zelfs in andere oorden! Nog veel plezier en we kijken uit naar volgende bericht. Ps de petjes staan jullie beeldig ... -
23 Augustus 2005 - 08:16
Rens:
Wat een leuke verhalen allemaal, ben net thuis van al het reizen en wedstrijden. Ik ga binnenkort even alles op mijn gemak bekijken, cool!!!
Groeten uit het gekkenhuis
Rens -
23 Augustus 2005 - 09:13
Jefte:
Lieve Joyce en Renzo,
Met verbazing en ontzag heb ik wederom jullie reisverslag gelezen en de foto's bekeken. Wat een belevenissen allemaal en wat is Tibet toch een mooi en indrukwekkend land. Ergens klinkt het allemaal ook een beetje angstaanjagend. Maar het ontzag voor de geweldige natuur en cultuur voert toch de boventoon.
Er zal in elk geval op dit moment,los van een schoon en afgesloten toilet, weinig zijn waarmee we jullie de ogen kunnen uitsteken.
Hier is het allemaal erg rustig. Ik ben nog geen tante maar ik houd jullie op de hoogte. Met de meisjes gaat alles goed.
Geniet lekker van jullie reis dan genieten wij weer met jullie mee.
Heel veel groetjes en een dikke kus van Sam en Sera
Jorrit en Jefte -
23 Augustus 2005 - 10:34
Luc En Nicole:
Wederom een schitterend verhaal,maar we vroegen ons nog 1 ding af:
Had de rat nu wel of niet doorgespoeld?
Groetjes -
24 Augustus 2005 - 21:26
Hans En Leonie:
Wat een mooie foto's, indrukwekkend! Voor jullie verslagen ga we nog eens rustig zitten. We haken nu pas in, dus we hebben nog wat in te halen. Vanaf nu zullen we jullie volgen.
Heel veel plezier!
Groetjes Hans en Leonie -
25 Augustus 2005 - 12:16
Raoul:
Pff, ga niet meer zeggen hoe gaaf het allemaal wel niet is. Deze week in elk geval Rens geridderd, echt maf.
Zelf dit weekend lekker naar Preuvenemint, hebben jullie daar niet, toch. Eens kijken of we wat dal bath (rijst met linzen) kunnen krijgen....
Enjoy! -
26 Augustus 2005 - 13:14
Guido Crijns:
ook vanuit Elen worden jullie gevolgd. Op zondag wordt in het cafeetje steevast over jullie gepraat. mooie verslagen en dito foto's. amuseer jullie best, wij volgen jullie.
groetjes. -
26 Augustus 2005 - 15:06
Rico:
Jullie verhalen en foto's blijven werkelijk boeien, super gaaf.
Ik ben alweer erg benieuwd naar jullie volgende avonturen.
gr rico -
29 Augustus 2005 - 11:27
Maurice En Cindy:
Ha die twee,
We hebben net jullie verslag zitten lezen en bijbehorende foto's bekeken. Echt super gaaf!!! Ik kreeg er echt kippenvel van, en niet alleen bij het stukje van de rat! Jullie zullen inmiddels wel op weg zijn naar India. We kijken uit naar een volgend bericht!
Hier gaat alles ook weer heel aardig; we kijken uit naar zaterdag als christian en sabrina trouwen. Het is momenteel prachtig weer, dus maar hopen dat dat nog t/m het weekend aanhoudt!!!
Heel veel groetjes en veel plezier verder!
maurice en cindy -
29 Augustus 2005 - 12:28
Tieske & Caro:
Koekoek ... Schatjes !
Zo te zien en horen hebben jullie het helemaal te gek ! Het is echt geweldig om jullie te kunnen volgen en zo toch een beetje mee te kunnen genieten....Inmiddels zijn jullie al een dikke maand onderweg en hadden we nog steeds geen reactie geplaatst...écht schandalig.... Maar iedere keer kijken we uit naar deze prachtige belevenissen ! Het is werkelijk een dagelijkse/wekelijkse gewoonte geworden !!!
Vol spanning wachten we op nieuwe post van dit hele avontuur en wensen we jullie nog een geweldige reis !
Vele groetjes uit M'eik
Thijs en Caroline -
30 Augustus 2005 - 21:28
Melvin:
Wat een schitterende foto's (en daarmee bedoel ık het landschap;-))Wil jullie even mededelen dat ook hıer,eındelıjk,de zon is gaan schijnen:-)Tot e-maıls Greetz M -
30 Augustus 2005 - 21:34
Alweer (nog Steeds) Melvın:
Heb een turks toetsenbord dus ıs een beetje puzzelen!Hebben jullıe wat te doen, mocht de vervelıng toeslaan!;-) -
07 December 2023 - 22:54
Saskia :
Dag Joyce, ik trof een oud reisverslag aan over je reis van lhasa naar kathmandu.
her is echt al een hele tijd geleden maar hebben jullie ter plekke een chauffeur geregeld die jullie reed naar Kathmandu?
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
