Tibet, het dak van de wereld

Tibet, het dak van de wereld

Als we inchecken voor de vlucht van 7.40 uur naar Lhasa valt ons op hoeveel vluchten vanuit Chengdu naar Lhasa vliegen, ongeveer elk kwartier vertrekt er wel een. Na anderhalf uur, in een groot vliegtuig vol Chinezen, zien we de bergtoppen van Tibet verschijnen. Tussen de toppen door vliegen we naar het dak van de wereld, op zo’n 3600 meter hoogte en hebben we nog nooit zo’n spectaculaire aankomst gehad. De rit naar Lhasa is nog zo’n 2 uur en gelukkig hebben we nog weinig last van de hoogte. Veel drinken, een liter voor elke 1000 meter hoogte, dat wordt voorlopig dus 3 liter per dag en nabij het Everest Base Camp, dat op zo’n 5200 meter ligt dus 5 liter per dag. Met de toiletten hier, die gewoon open zijn, je dus op rij zit en de stank je al van ver tegemoet komt, is dit geen pretje.

Op de weg naar Lhasa worden we aangehouden door de politie en krijgen we meteen de vraag hoe we ons voelen. Heel beleefd antwoorden we goed. Niet slim achteraf als blijkt dat onze Tibetaanse gids heeft gemeld dat we last hadden van hoofdpijn en daarom zou snel mogelijk naar het hotel wilde. Een boete voor te hard rijden, kostte ongeveer 500 yuan, zo’n 45 euro.

Het Mandala hotel ligt aan het Barkhor circuit en worden ontvangen met witte gebedssjaals. Ook wordt ons geattendeerd op de gevoelige politieke situatie van Tibet en worden we verzocht daar niet over te praten. Lhasa is volop leven en dan is het moeilijk om rustig aan te doen. We laten ons eerst meeslepen met de stroom pelgrims over het Barkhor circuit. Prevelende monniken, oude vrouwtjes die gelukskettingen bidden, mannen die de gebedsmolen draaiende houden en pelgrims van over heel Tibet, alles in de richting van de klok rondom de Jokhang tempel. Sommige pelgrims werpen zich plat op de buik en komen dan weer overeind en er zijn Tibetanen die op deze manier honderden kilometers afleggen. Zelfs honden en geiten worden meegenomen op de pelgrimstocht. Het hele circuit is bovendien omzoomd met kraampjes welke voornamelijk geloofsartikelen zoals gebedssjaals, vlaggen, molens, kettingen en meer verkopen. Voor de Jokhang zitten en mediteren vele pelgrims en bij de twee chorten worden constant offers gebracht.

Tibetanen dragen een mooie klederdracht, vrouwen in donkere gewaden met vrolijke doeken voorgebonden, de haren prachtig opgestoken, behangen met sieraden en een aantal nog met de kleine op de rug bengelend, mannen met zware laarzen en imposante hoeden of haardoeken en monniken in bordeaux rode gewaden.

De Jokhang wordt beschouwd als het belangrijkste klooster in Tibet en is het centrum van het Tibetaans boeddhisme. Dat voel je ook als je hier rondloopt. Als reiziger wordt je getolereerd, maar in de eerste plaats is het een heiligdom. In het centrale heiligdom bidden de pelgrims en overal vullen ze kaarsen bij met yakboter en brengen ze offers voor de vele boeddha standbeelden en altaars met schilderijen van de negende tot de elfde Panchen Lama. Rond het heiligdom loopt ook een hele lange gang met ongeveer 100 gebedsmolens. De sfeer heeft iets mystieks. Vanaf het dak hebben we een prachtig uitzicht op het Barkhor en de 2 km verder liggende Potala. Monniken zitten hier in alle rust te lezen en slaan het geheel gade.

De volgende ochtend is het al een enorme drukte op het Barkhor. Pelgrims lopen al de route rondom de Jokhang en de gigantische hoeveelheid rook boven het plein is afkomstig van de offerandes. Rustig slaan we het geheel gade, het heeft echt iets magisch. Een Tibetaanse vrouw klampt me aan en wil me gewoon aanraken, de Lonely planet wordt een aantal keren ingezien, Renzo leert een monnik fotograferen en ook hem zijn blonde haren op de arm willen ze aanraken.

Langs een gigantische boulevard lopen we richting Potala, het is nog een hele klim en goed te merken dat we op 3600 meter hoogte zitten. Het paleis ligt tegen een heuvel en torent werkelijk overal bovenuit. Je komt boven binnen en wordt vervolgens langs allerlei zalen en heiligdommen naar beneden geleid. Het indrukwekkend complex telt 13 verdiepingen, is 117 m hoog en bestaat uit talloze kamers, woonvertrekken en gebedsruimten. In de schitterend bewerkte tombes liggen de 5de tot en met de 13de Dalai Lama, alleen de 6de ontbreekt. Eén van de tombes is zelfs met 3700 kg goud bewerkt en in één van de ruimtes staan 2000 boeddhabeeldjes opgesteld.

In de namiddag lopen we over de markt en struinen verder langs de vele stalletjes met yakboter, gedroogd yakvlees waarbij soms zelfs nog de haren aan de poten te zien zijn, gedroogde kaas, tig soorten groenten en noedels en niet te vergeten de vele antiekkraampjes. In een tanka atelier kopen we drie kleine tanka’s. Het maken van deze doeken is enorm arbeidsintensief en het is mooi om te zien hoe toegewijd ze hier mee bezig zijn.

We vinden het ons moeilijk voor te stellen dat dit hier de dagelijkse gang van zaken is en realiseren ons wat een toewijding pelgrims aan deze voor Tibetanen heilige plek brengen.

Woensdag brengen we een bezoek aan het Ganden klooster dat zo’n 40 km buiten Lhasa op 4500 meter ligt en uitkijkt over de Kyi-chu vallei. Het laatste stuk is redelijk stijgen en de weg is niet al te best maar het uitzicht wordt er wel alleen maar beter op. Rondstruinend door de vele straatjes van het klooster, ontmoeten we een van de vele monniken. Hij vraagt ons binnen, laat ons zijn kamer zien en wil met ons op de foto. Om kwart over twaalf wordt de gong geslagen en verzamelen alle monniken in de Assembly Hall en gaat het gebed beginnen. Gedurende een hele tijd worden er gebeden gepreveld en vervolgens worden kommen met Tsampa, een soort porridge van granen en melk, uitgedeeld. Het eindigt uiteindelijk met gedankbeden.

Het Drepung klooster, voor de culturele revolutie een 10.000 monniken tellend klooster, kent er nu nog slechts 500. Het klooster kun je vergelijken met een dorp, we dwalen door de vele smalle straatjes en bezoeken de tientallen kleine en grotere kapels, gebedsruimten, colleges, de keuken en turen nieuwsgierig de kamers van de monniken naar binnen. Het contrast in dit klooster is erg groot. Enerzijds de gerenoveerde gedeelten en anderzijds de ruines van de tijdens de culturele revolutie vernielde gedeelten. In dit kloosters is het ook een constante stroom van pelgrims. Tibetanen die met yakboter de boterlichtjes vullen, gebedssjaals en kleingeld offeren, gebeden prevelen en hun hoofd aanstoten tegen de Boeddha altaars. Toch wordt er ook gewoon in het klooster op de grond gespuugd en hebben de Chinezen hier naar ons idee veel kapot gemaakt. In kloosters loop je normaal in de richting van de klok, Chinezen lopen juist tegengesteld. Hoe leuk de Chinezen in Beijing nog waren, in Tibet krijg je er al snel een hekel aan omdat de negatieve invloed overduidelijk is.

Met de lokale bus rijden we terug naar Lhasa, eten chowmein, een soort groente noedels bij Naga en nemen vervolgens de bus naar Sera monastry. In Sera monastry is elke dag rond 15.00 uur het debat van de monniken. Het klooster ligt aan de rand van Lhasa en is prachtig omzoomd met grote bomen. Helaas is ook dit klooster tijdens de culturele revolutie voor een groot deel verwoest en zijn er van de 5000 monniken nog maar zo’n 300 over.

Rustig zittend op het Barkhor plein genieten we van drie straatschoffies die meester zijn in toeristje pesten, vooral Chinezen. Leuk om te zien hoe ze menig foto verpesten door er net voor te springen en vervolgens 1 yuan vragen. Uiteraard proberen ze het ook bij ons, maar dit keer hadden we het voor hen in de gaten. Aan het eind van de dag stappen we binnen voor een massage door blinden. We ondergaan na lang aarzelen beiden een traditionele Chinese massage en moeten achteraf toegeven dat het toch wel goed doet al is het soms moeilijk om te ontspannen als zo’n Tibetaan in je aan het knijpen is.

In Lhasa eten we voor 100 yuan, internetten we een half uur voor 5 yuan, een fietstaxi kost 10 yuan, massage 80 yuan en buitensportkleding koop je voor 200 yuan. By the way 10 yuan is ongeveer 1 euro.

We gaan nu op weg van Lhasa naar Kathmandu, en zullen donderdag de grens met Nepal passeren.

Bij deze willen we vanaf de andere kant van de wereld Rens nog felicteren met zijn wereldprestatie!